یک قدم بیشتر از جایی که هستیم!
با دکتر حسن درخشیده از تراژدی فقر تا قلم زدن در ژانر جنایی…
پیش‌گفتگو: دکتر حسن‌علی درخشیده، متولد 1352 در شهرستان لنگرود از استان گیلان است. او دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی حقوق از آکادمی علوم کشور گرجستان و دارای ده عنوان اثر حقوقی، تاریخی و هنری است که تماماً توسط نشر الهام اندیشه منتشر شده است.
به بهانه‌ی 14 تیر که مصادف با جشن تیرگان و روز ملی قلم است، گفتگویی با این نویسنده و مدرس دانشگاه داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
ـ لطفاً در ابتدا یک معرفی اجمالی از خودتان بفرمایید، هرچند که شاید مخاطبین ما کم و بیش با شما آشنا باشند.
حقیر دکتر حسن درخشیده؛ نویسنده، وکیل دادگستری و مدرس دانشگاه می‌باشم. فرزند ایران هستم، زاده‌ی شهرستان لنگرود، روستای پاپکیاده از یک خانواده‌ی کاملاً فقیر. فرمودید اجمالی، این هم اجمالی!
ـ تأکیدتان روی «فقر» به‌خاطر چیست؟ یعنی این مشکلات مالی سد راهتان برای رسیدن به اهداف بود؟
همه می‌دانیم فقر مانع اصلی موفقیت نیست، اما انسان فقیر و نیازمند، برای پیشرفت و خدمات شایسته و ارزشمند به بشریت کار زیادی از دستش برنمی‌آید! حتماً خواهید گفت این‌طور نیست اما به‌طور معمول، انسان در شرایط فقر اقتصادی درجا می‌زند و منتهای موفقیتش فتح یک تپه است و این فرد نمی‌تواند همه‌ی داشته‌هایش را بروز بدهد و به قله‌ی موفقیت برسد. این یک تراژدی ترسناک برای آن آدمی است که آرزو دارد کمی بیشتر از جایی که هست برود! شرایط بسیار مهم است.
ـ بااین‌حال، بعدها از لحاظ وضعیت مالی تغییر کردید و حتی به باشگاه‌داری هم ورود داشتید، درست است؟ جریان این باشگاه‌داری چیست و تا کجا پیش رفتید؟
ابتدا پلیس بودم و در تشکیلات انتظامی گیلان شغل مدیریت قضایی داشتم. پس از استعفا از این سِمت و ورود به عرصه‌ی دانشگاه و مشغول شدن به شغل وکالت، کمی از لحاظ مالی بهتر شدم و ضمن کمک به خانواده‌ام به امر باشگاه‌داری هم پرداختم و در این زمینه موفقیت‌های بسیاری در سطح استان و کشور به دست آوردم، اما به لحاظ عدم حمایت دولتی و کمبود بودجه به‌ناچار اقدام به تعطیلی باشگاه کردم.
ـ از چه سالی به‌صورت حرفه‌ای شروع به نوشتن کردید؟
از سال 1380 به‌طور حرفه‌ای به امر نویسندگی پرداختم و تاکنون چندین مقاله در روزنامه‌ها و مجلات مختلف به چاپ رساندم. 18 اثر نیز با عناوین مختلف اعم از حقوقی و غیرحقوقی به رشته‌ی نگارش درآوردم. از این تعداد، 10اثر به چاپ رسیده و الباقی در نوبت چاپ قرار دارد.
البته ناگفته نماند در دوران مدرسه و دانشجویی برای اشخاص مختلف نامه‌های اداری می‌نوشتم. حتی به خاطر دارم چندین لایحه‌ی قضایی برای مردم به‌طورمجانی تدوین کردم.
ـ چرا بین نوشتن و انتشار آثارتان این‌همه سال فاصله افتاد؟
تراژدی فقر مرا نیز به مانند خیلی از نویسندگان، به‌ناچار به پستوی خانه برد و هرگز مجال تنفس نداد! البته صرفاً فقر سبب این فاصله نبود بلکه کیفیت نگارش و کتاب هم برایم اولویت داشت.
ـ هر نویسنده طبیعتاً آثاری دارد که به دلایل مختلف نیاز به انتشار آن نمی‌بیند، اما ظاهراً شما قصد دارید همه‌ی آثار تألیفی‌تان را که به گفته‌ی خودتان شامل 18 اثر می‌شود، انتشار دهید…
همه‌ی آثار روزی چاپ خواهند شد، اما اگر بخواهم دقیق‌تر پاسخ بدهم باید به همان تأکید اولیه‌مان برگردیم!! فعلاً کمی مشکلات مالی هست و پس از رفع آن اقدام به چاپ می‌شود.
ـ آیا بستر را برای این کار مناسب می‌بینید؟ نیاز به زدودن گرد زمان از روی آن آثار نیست؟
صد البته آثار باید به‌روزرسانی شود. از آنجایی که بیشترِ آثار بنده حقوقی می‌باشد و چون قوانین در فرایند زمان در حال تغییر است، بنابراین مستلزم ویرایش و به‌روزرسانی است.
ـ بگذارید سؤالم را جور دیگری مطرح کنم: آقای درخشیده‌ی سال 1380، آیا همان دکتر درخشیده‌ی 1402 است؟
انسان در گذر زمان تغییر می‌کند و باکسب تجربه و دانشِ بیشتر، به پیش می‌رود؛ بنده نیز حکماً انسان سال 80 نیستم، چون ما فرزند زمان خود هستیم. اکنون سال 2023 میلادی و 1402 شمسی است. حقیر نیز آدم 1402 هستم. ما انسان عصر خود هستیم و به گذشته و آینده تعلق نداریم.
ـ در میان آثار منتشر شده‌تان موضوعات حقوقی بارزترند که طبیعتاً مرتبط با رشته‌ی تحصیلی‌تان است، اما شما آثاری در موضوعات تاریخی و هنری هم دارید؛ به‌خصوص هنر که هم در زمینه‌ی سینما و هم نقاشی قلم زده‌اید. چه شد که احساس کردید باید روی این دو موضوع کار کنید؟
امروزه یکی از مهمترین رسانه‌های جهان هنر هفتم یا همان سینماست، اما متأسفانه بسیاری از سوداگران صنعت سینما، به‌جهت برخورداری از رانت، پول و… این عرصه را جولانگاه خواسته‌های شوم خود می‌بینند و آن‌قدر بلا سر سینمای کشور آورده‌اند که اکنون از سینما فقط ساختمان‌های تنیده شده در تار عنکبوت به جا مانده است. لذا من هم به سهم خود ضروری دیدم که فساد پشت پرده‌ی سینما را آشکار کنم؛ این بود که کتاب «سینما در دام هشت‌پا » نگاشته شد. پس از چاپ کتاب، اخیراً سریالی نیز درباره‌ی فساد پشت پرده‌ی سینما تحت عنوان «بازپرس» تولید شده که در شبکه‌ی یک سیما درحال پخش است.
ـ … و نقاشی چطور؟
درمورد نقاشی تلاش داشتم کتابی که بتواند از پراکندگی اطلاعاتِ این هنر جلوگیری کند، بنویسم تا هنرمندان این عرصه به‌آسانی بتوانند به اطلاعات مورد نیازشان برسند. همچنین سایر مخاطبین نیز می‌توانند از طریق این کتاب با هنرمندان بزرگ عرصه‌ی نقاشی آشنا شده و به اهمیت آثار این بزرگان پی ببرند. در کتاب «از داوینچی تا کمال‌الملک» نگارنده از دوران رنسانس تا زمان معاصر نگاشته است.
ـ بر این اساس، باید انتظار داشته باشیم که زمانی درمورد موسیقی یا سایر هنرها هم قلم بزنید؟
اگر زمان اجازه دهد و به اولویت‌ها صدمه نزند همین‌طور است. اما بیشتر تمایل دارم در زمینه‌های تخصصی قلم بزنم. البته تنوع در قلم‌فرسایی به ارزش نوشتن می‌افزاید.
ـ برای کتاب «سینما در دام هشت‌پا» در سالن اجتماعات اداره‌ی ارشاد شهرستان لنگرود رونمایی باشکوهی برگزار شد. کمی از فضای آن جلسه بگویید. به‌خصوص اینکه وقتی در جایگاه سخنرانی قرار گرفتید حرکت منحصربه‌فردی کردید…
آن جلسه با همت ریاست محترم ارشاد لنگرود، جناب آقای عباس‌نژاد و همکاران بسیار محترمشان برگزار گردید. جا دارد که مجدداً مراتب سپاسگزاری خودم را به این عزیزان اعلام دارم. ضمن اینکه سرکار خانم نادری، نویسنده، کارگردان و رئیس پیشین اداره‌ی فرهنگ و ارشاد شهرستان لاهیجان هم خیلی بی‌منت در هرچه باشکوه شدن مراسم تلاش ارزشمندی داشتند. حضور هنرمندان و اساتید عرصه‌ی هنر و ادب و فرهنگ، زینت‌بخش مراسم بود.
حرکت جالب و نمادین دکتر درخشیده در مراسم رونمایی کتاب «سینما در دام هشت‌پا» ـ کلیک کنید
ـ در حال حاضر آیا روی پروژه‌ی خاصی کار می‌کنید؟ مخاطبین ما باید انتظار چه آثار دیگری از شما را داشته باشند؟ هنوز چند نمونه‌ی دیگر از کتاب‌ها باقی مانده که ویراستاری نشده و به‌محض ویرایش و به‌روزرسانی، چاپ خواهند شد.
ـ در چه موضوعاتی؟
بیشتر حقوقی. یک فیلمنامه نیز در ژانر پلیسی-جنایی در دست نگارش دارم. این فیلمنامه در قالب سریال است و به موضوعات جنایی در پرونده‌های واقعی‌ای که در سطح کشور اتفاق افتاده و در دادگاه‌ها رسیدگی شده می‌پردازد. پروژه‌ی دیگری که می‌خواهم کار کنم در خصوص شهدای مفقودالجسد است که با هماهنگی بنیاد شهید استان گیلان پیش خواهد رفت.
ـ و حرف یا نکته‌ی پایانی.
در پایان از انتشارات الهام اندیشه و مدیر محترم آن آقای پیام یوسفی، که ویرایش و چاپ ده اثر از آثار بنده را برعهده داشته‌اند، کمال تشکر را دارم. همچنین از سخنرانان مراسم رونمایی، استاد علی‌اکبر آقاجانی مدرس سینما، حمید پروانه کارگردان و شخص آقای پیام یوسفی که با سخنان زیبای خود نور مراسم شدند سپاسگزارم. تشکر ویژه هم از آقای عبدالله بهادری بازیگر و کارگردان سینما و تآتر دارم که با مجری‌گری خوب خود سبب پیشبرد مراسم تا انتهای برنامه شدند… و تشکر از خانم زارع بابت طراحی جلد کتاب‌ها…
و متشکرم از شما بابت این مصاحبه.
